سلامتسـت HIV آزمايـشي اسـت كـه مــعمولا بروي نمونه خون انجام ميگرد تا وجود و يا عدم وجود ويروس HIV را دربدن فرد مشخص كند. بنابراين نتيجه اين تست با ابتلاي فرد به بيماري ايدز تفاوت داد. ممكن است فردي HIV مثبت باشد اما كماكان بدن وي علايم باليني بيماري ايدز را بروز نداده باشد.
فوايد انجام تست اچ آي وي
۱- فرد از آلوده بودن خود به ويروس HIV آگاه گشته و شيوه زندگي خود را تغيير ميدهد تا با اجتناب از رفتارهاي پرخطر جنسي و يا تزريق مواد مخدر با سوزن و سرنگ مشترك از گسترش عفونت به ديگران جلوگيري كند. همچنين فرد ديگر نمي تواند خون، فراورده هاي خوني و يا اعضاء بدن خود را اهدا كند.
۲- تشخيص زودهنگام اين بيماري درمان دارويي زود هنگام را در پي خواهد داشت كه سرعت پيشرفت بيماري را كاهش داده و طول عمر بيمار را افزايش مي دهد.
۳- فرد پس از اينكه از آلوده بودن خود مطلع گشت با آگاه ساختن شركاي جنسي فعلي و پيشين خود و كساني كه با آنها از سوزن و سرنگ مشترك حين تزريق مواد مخدر استفاده مي كرده، احتمال آلوده بودن اين افراد را به آنان هشدار داده و همچنين از گسترش بيشتر بيماري جلوگيري بعمل مي آورد.
۴- زنان باردار در صورت مثبت بودن تستشان مي توانند با دريافت داروهاي ويژه اي درصد بدنيا آمدن نوزاد آلوده به ويروس HIV را كاهش دهند.
فوايد انجام تست اچ آي وي
۱- فرد از آلوده بودن خود به ويروس HIV آگاه گشته و شيوه زندگي خود را تغيير ميدهد تا با اجتناب از رفتارهاي پرخطر جنسي و يا تزريق مواد مخدر با سوزن و سرنگ مشترك از گسترش عفونت به ديگران جلوگيري كند. همچنين فرد ديگر نمي تواند خون، فراورده هاي خوني و يا اعضاء بدن خود را اهدا كند.
۲- تشخيص زودهنگام اين بيماري درمان دارويي زود هنگام را در پي خواهد داشت كه سرعت پيشرفت بيماري را كاهش داده و طول عمر بيمار را افزايش مي دهد.
۳- فرد پس از اينكه از آلوده بودن خود مطلع گشت با آگاه ساختن شركاي جنسي فعلي و پيشين خود و كساني كه با آنها از سوزن و سرنگ مشترك حين تزريق مواد مخدر استفاده مي كرده، احتمال آلوده بودن اين افراد را به آنان هشدار داده و همچنين از گسترش بيشتر بيماري جلوگيري بعمل مي آورد.
۴- زنان باردار در صورت مثبت بودن تستشان مي توانند با دريافت داروهاي ويژه اي درصد بدنيا آمدن نوزاد آلوده به ويروس HIV را كاهش دهند.
۵- كاهش نگراني و اضطراب از آلوده بودن فرد پس از منفي بودن آزمايش.
چه كساني مي بايست تست اچ آي وي را انجام دهند؟
۱- افرادي كه شريك جنسي متعدد دارند و يا رابطه جنسي حفاظت نشده (با افراد غريبه، شريك جنسي اي كه خود شريك جنسي متعدد دارد و يا نسبت به وي اعتماد و شناخت كافي نداريد) داشته اند.
۲- افرادي كه مبتلا به بيماريهاي آميزشي هستند.
۳- افرادي كه معتاد تزريقي بوده و از سوزن و سرنگ مشترك استفاده كرده و ميكنند.
۴- افرادي كه در محيط كار خود با خون و يا مايعات بدن سرو كار دارند:
پزشكان، دندانپزشكان، پرستاران، تكنسينهاي آزمايشگاه، تكنسينهاي پروتز دندان.
۵- افراد مبتلا به هموفيلي و سل.
۶- افرادي كه با سوزنهاي آلوده اقدام به خالكوبي و يا سوراخ كردن گوش كرده اند.
۷- نوزاداني كه مادرانشان مبتلا به HIV هستند.
۸- افرادي كه پيش از سال ۱۹۸۵ ميلادي خون و يا فرآورده هاي خوني دريافت كرده اند. امروزه احتمال آلودگي از طريق انتقال خون به سبب آزمايش خونهاي اهدايي بسيار اندك گشته است.
۹- تمام زنان باردار. ضروري است زوجين پيش از اقدام به بچه دار شدن نيز تست HIV را انجام دهند.
۱۰- همجنس بازان و زنان روسپي.
۱۱- افرادي كه مورد تجاوز و سوء استفاده جنسي قرار گرفته اند.
شيوه هاي انجام تست
۱- با شناسايي آنتي بادي ويژه ويروس: ELISA و WBT
۲- با شناسايي آنتي ژن ويروس: آنتي ژن P24 و RNA-PCR و DNA-PCR
۳- تست بزاق دهان: مانند مورد نخست و مراحل آن مانند نمونه گيري خون است اما گرانقيمت تر مي باشد.
۴- كيتهاي تست فوري: اين گونه كيتها به هيچ وجه قابل اطمينان نمي باشند.
دوره پنجره (WINDOW PERIOD) چيست؟ فاصله ميان آلوده شدن فرد (ورود ويروس به بدن) تا آشكار شدن آنتي باديها در خون و ساير مايعات بدن را دوره پنجره مي گويند. اين دوره معمولا ۶-۴ هفته به طول مي انجامد اما پس از گذشت ۳ ماه در خون ۹۹ درصد افراد آلوده و در عده معدودي نيز تا ۶ ماه بعد آنتي باديها قابل شناسايي هستند. به ياد داشته باشيد فرد در اين دوره نيز ناقل بيماري بوده و پتانسيل آلوده سازي ديگران را داراست.
نكته: بنابراين ۳ هفته پس از رابطه جنسي پر خطر و ديگر موارد مشكوك فورا تست HIV را انجام دهيد اما در صورت منفي بودن تست، حتما ۳ ماه بعد مجددا اين تست را انجام دهيد و براي اطمينان ۱۰۰ درصد ۶ ماه بعد از رابطه پر خطر تست را مجددا انجام دهيد.
تست آنتي بادي HIV دو مرحله دارد:
۱- تست غربالگري: اين تست ELISA نام دارد. كه با آزمايش نمونه خون آنتي باديهاي توليد شده سيستم ايمني بدن براي مقابله با ويروس HIV شناسايي مي گردند. هرگاه نتيجه اين تست دو بار مثبت اعلام گردد مرحله بعدي تست انجام مي پذيرد.
۲- تست تاييدي: اين تست WESTERN BLOT نام دارد. اين تست وجود IgG برعليه چند نوع پروتئين ويروسي را بررسي مي كند.
نكته: پس از اينكه ۲ بار تست ELISA و متعاقب آن يك بار تست وسترن بلات مثبت باشد فرد بطور قطع آلوده به ويروس اچ آي وي مي باشد.
تست آنتي ژنهاي ويروس
۱- تست آنتي ژن P24: پروتئين ويژه ويروس HIV مي باشد. اين تست يك تا ۴ هفته بعد از ورود ويروس به بدن مثبت مي گردد. هنگامي كه آنتيباديها توسط بدن توليد گردند اين آنتيژن حذف شده و ديگر قابل شناسايي نيست. اين تست براي تشخيص زود هنگام ويروس اچ آي وي صورت ميگيرد.
۲- تست ميزان ويروس: اين تست PCR نام دارد. در اين تست ميزان HIV در خون مستقيما سنجيده ميگردد. در واقع ژن ويروس (DNA-RNA) را در خون شناسايي ميكند. اين تست ميزان فعال بودن ويروس HIV را در بدن مشخص ميسازد. اين تست بسيار هزينه بر بوده براي كساني توصيه ميشود كه از ابتلاي خود به اين ويروس مطمئن شده باشند تا با سنجش ميزان فعال بودن ويروس دارو درماني متناسب با آن براي بيمار تجويز گردد.
نكته: در بدن نوزادان تا ۱۸ ماهگي آنتيبادي مادر وجود خواهد داشت. بنابراين براي تشخيص آلودگي نوزاد ميبايست از روش DNA-PCR استفاده شود.
نكته: افرادي كه از كورتيكو استروئيدها استفاده ميكنند ممكن است نتيجه تست آنان به غلط مثبت و يا منفي تشخيص داده شود.
تنها راه تشخيص آلوده بودن فرد انجام تست اچ آي وي در آزمايشگاههاي معتبر ميباشد و نه علايم باليني و ظاهري.
چه كساني مي بايست تست اچ آي وي را انجام دهند؟
۱- افرادي كه شريك جنسي متعدد دارند و يا رابطه جنسي حفاظت نشده (با افراد غريبه، شريك جنسي اي كه خود شريك جنسي متعدد دارد و يا نسبت به وي اعتماد و شناخت كافي نداريد) داشته اند.
۲- افرادي كه مبتلا به بيماريهاي آميزشي هستند.
۳- افرادي كه معتاد تزريقي بوده و از سوزن و سرنگ مشترك استفاده كرده و ميكنند.
۴- افرادي كه در محيط كار خود با خون و يا مايعات بدن سرو كار دارند:
پزشكان، دندانپزشكان، پرستاران، تكنسينهاي آزمايشگاه، تكنسينهاي پروتز دندان.
۵- افراد مبتلا به هموفيلي و سل.
۶- افرادي كه با سوزنهاي آلوده اقدام به خالكوبي و يا سوراخ كردن گوش كرده اند.
۷- نوزاداني كه مادرانشان مبتلا به HIV هستند.
۸- افرادي كه پيش از سال ۱۹۸۵ ميلادي خون و يا فرآورده هاي خوني دريافت كرده اند. امروزه احتمال آلودگي از طريق انتقال خون به سبب آزمايش خونهاي اهدايي بسيار اندك گشته است.
۹- تمام زنان باردار. ضروري است زوجين پيش از اقدام به بچه دار شدن نيز تست HIV را انجام دهند.
۱۰- همجنس بازان و زنان روسپي.
۱۱- افرادي كه مورد تجاوز و سوء استفاده جنسي قرار گرفته اند.
شيوه هاي انجام تست
۱- با شناسايي آنتي بادي ويژه ويروس: ELISA و WBT
۲- با شناسايي آنتي ژن ويروس: آنتي ژن P24 و RNA-PCR و DNA-PCR
۳- تست بزاق دهان: مانند مورد نخست و مراحل آن مانند نمونه گيري خون است اما گرانقيمت تر مي باشد.
۴- كيتهاي تست فوري: اين گونه كيتها به هيچ وجه قابل اطمينان نمي باشند.
دوره پنجره (WINDOW PERIOD) چيست؟ فاصله ميان آلوده شدن فرد (ورود ويروس به بدن) تا آشكار شدن آنتي باديها در خون و ساير مايعات بدن را دوره پنجره مي گويند. اين دوره معمولا ۶-۴ هفته به طول مي انجامد اما پس از گذشت ۳ ماه در خون ۹۹ درصد افراد آلوده و در عده معدودي نيز تا ۶ ماه بعد آنتي باديها قابل شناسايي هستند. به ياد داشته باشيد فرد در اين دوره نيز ناقل بيماري بوده و پتانسيل آلوده سازي ديگران را داراست.
نكته: بنابراين ۳ هفته پس از رابطه جنسي پر خطر و ديگر موارد مشكوك فورا تست HIV را انجام دهيد اما در صورت منفي بودن تست، حتما ۳ ماه بعد مجددا اين تست را انجام دهيد و براي اطمينان ۱۰۰ درصد ۶ ماه بعد از رابطه پر خطر تست را مجددا انجام دهيد.
تست آنتي بادي HIV دو مرحله دارد:
۱- تست غربالگري: اين تست ELISA نام دارد. كه با آزمايش نمونه خون آنتي باديهاي توليد شده سيستم ايمني بدن براي مقابله با ويروس HIV شناسايي مي گردند. هرگاه نتيجه اين تست دو بار مثبت اعلام گردد مرحله بعدي تست انجام مي پذيرد.
۲- تست تاييدي: اين تست WESTERN BLOT نام دارد. اين تست وجود IgG برعليه چند نوع پروتئين ويروسي را بررسي مي كند.
نكته: پس از اينكه ۲ بار تست ELISA و متعاقب آن يك بار تست وسترن بلات مثبت باشد فرد بطور قطع آلوده به ويروس اچ آي وي مي باشد.
تست آنتي ژنهاي ويروس
۱- تست آنتي ژن P24: پروتئين ويژه ويروس HIV مي باشد. اين تست يك تا ۴ هفته بعد از ورود ويروس به بدن مثبت مي گردد. هنگامي كه آنتيباديها توسط بدن توليد گردند اين آنتيژن حذف شده و ديگر قابل شناسايي نيست. اين تست براي تشخيص زود هنگام ويروس اچ آي وي صورت ميگيرد.
۲- تست ميزان ويروس: اين تست PCR نام دارد. در اين تست ميزان HIV در خون مستقيما سنجيده ميگردد. در واقع ژن ويروس (DNA-RNA) را در خون شناسايي ميكند. اين تست ميزان فعال بودن ويروس HIV را در بدن مشخص ميسازد. اين تست بسيار هزينه بر بوده براي كساني توصيه ميشود كه از ابتلاي خود به اين ويروس مطمئن شده باشند تا با سنجش ميزان فعال بودن ويروس دارو درماني متناسب با آن براي بيمار تجويز گردد.
نكته: در بدن نوزادان تا ۱۸ ماهگي آنتيبادي مادر وجود خواهد داشت. بنابراين براي تشخيص آلودگي نوزاد ميبايست از روش DNA-PCR استفاده شود.
نكته: افرادي كه از كورتيكو استروئيدها استفاده ميكنند ممكن است نتيجه تست آنان به غلط مثبت و يا منفي تشخيص داده شود.
تنها راه تشخيص آلوده بودن فرد انجام تست اچ آي وي در آزمايشگاههاي معتبر ميباشد و نه علايم باليني و ظاهري.
ایدز HIV تعریف علائم عوارض پیشگیری 